Detail Vondst
Detail Vondst
Afbeelding downloaden? Neem contact op met Raakvlak. | |
Voorwerp: | moneel |
Materiaalgroep: | steen |
Materiaal: | steen |
Datering: | 1100/1250 |
Site: | Brugge Jan Van Eyckplein |
Productieplaats: | Henegouwen, Doornik |
Inventarisnummer: | BR17/JVE/6 |
Periode: | late middeleeuwen, volle middeleeuwen |
Afmetingen: | hoogte 70,7cm breedte 20,5cm dikte 9,5cm |
Info: | Dit voorwerp wordt in het bouwhistorisch jargon een moneel genoemd. Van zodra de middeleeuwse mens overgaat tot het bouwen van stenen woningen, stelt zich een constructief probleem om grote vensteropeningen te maken. De oudste muren, uitgevoerd in veldsteen, kunnen namelijk maar weinig belasting op druk verdragen. De oudste vensteropeningen zijn hierdoor zeer smal, de zgn. schietgaten (hoewel deze dikwijls geen militaire functie hadden). Om toch een zekere overspanning te kunnen maken, wordt gaandeweg gebruik gemaakt van een verticale ondersteuning. Wanneer deze ondersteuning in natuursteen wordt uitgevoerd, spreekt met van een moneel. Bij een houten raamwerk spreekt men niet van een moneel maar van een stijl. Het gevonden exemplaar betreft het middelste deel van het raam, vandaar de term middenmoneel of middenzuil. Dit stuk bestaat uit een geprofileerd zuiltje met uitgewerkte ronde basement. Het kapiteel was doorgaans een afzonderlijk stuk en ontbreekt hier. Dergelijke monelen zijn meestal in zandsteen uitgevoerd. Dit exemplaar is echter uitgekapt in Doornikse kalksteen. Dit product van de Doornikse groeves wordt ook teruggevonden in Ieper en Gent. Typologisch is het Romaans tot vroeg-gotisch. Het middenzuiltje mag gedateerd worden in de 12de tot de 14de eeuw. Meestal vinden we dit onder een rondboog terug (zie reconstructietekening), maar het kan ook deel uitmaken van een spitsboogvenster. Let even op de holte aan de achterzijde. Hier zat oorspronkelijk een haak om de luiken te fixeren |